Alergia pokarmowa w najcięższej postaci może prowadzić do anafilaksji. Podobnie może zadziałać ukąszenie przez pszczołę, osę lub szerszenia.
Anafilaksja, czyli ciężka, zagrażająca życiu reakcja alergiczna prowadzi do obniżenia ciśnienia tętniczego. Może spowodować omdlenie, a w cięższych przypadkach wstrząs anafilaktyczny, czyli utratę przytomności ze znacznym spadkiem ciśnienia tętniczego.
W bardzo rzadkich przypadkach ciężka reakcja alergiczna może być przyczyną śmierci. Dlatego nigdy nie lekceważ objawów, które mogą poprzedzać spadek ciśnienia i wstrząs.
Są to:
- osłabienie, zawroty głowy
- niepokój, lęk przed śmiercią, a w końcu
- omdlenie i utrata przytomności
Poprzedzać je lub towarzyszyć im mogą następujące objawy:
- SKÓRA – pokrzywka, zimno, bladość lub sinica
- puchnięcie warg lub powiek (obrzęk Quincke’go)
- OCZY – pieczenie, łzawienie
- NOS – kichanie, katar
- JĘZYK – bladość, sinica
- GARDŁO – ból, swędzenie, kłopoty z przełykaniem
- SERCE – przyspieszenie tętna i spadek ciśnienia
- PŁUCA – kaszel, duszność
- BRZUCH – silny ból, skurcze, nagła biegunka, mdłości i/lub wymioty
- STOPY i DŁONIE – swędzenie, pieczenie, uczucie gorąca
Zawsze, jeśli czujesz niepokój i masz podejrzenie zagrożenia anafilaksją, wezwij pogotowie!
Jeśli miałeś/miałaś już w przeszłości ciężką reakcję alergiczną prawdopodobnie masz adrenalinę w automatycznej strzykawce (Fastjekt lub Anapen). Sprawdź datę ważności. W razie niepokoju nie wahaj się jej użyć.
Pamiętaj, lepiej dostać niepotrzebną dawkę adrenaliny niż czekać zbyt długo. Spadek ciśnienia powoduje, że naczynia krwionośne wiotczeją. Krew nie jest dostarczana do mózgu i tracisz przytomność. Jeśli do tego dojdzie, sam nie będziesz już mógł zrobić sobie zastrzyku…
Automatyczna strzykawka wygląda jak gruby długopis. Jest z plastiku i można bezpiecznie nosić ją przy sobie. Nie musi być przechowywana w lodówce. Z góry ma nakrętkę, która zabezpiecza ją przed przypadkowym uaktywnieniem (jak zawleczka w granacie).
Użycie automatycznej strzykawki nie wymaga umiejętności wykonywania zastrzyków. Jedyne co trzeba zrobić to:
- Zdjąć nakrętkę z górnej części „długopisu”
- Docisnąć „ostrze długopisu” do zewnętrznej części uda.
W strzykawce typu FastJekt kliknięcie potwierdzi uwalnianie adrenaliny ze strzykawki. Około 10 sekund trwa przechodzenie adrenaliny do mięśnia uda. Anapen uwalnia adrenalinę przy naciśnięciu czerwonego przycisku. Czas też 10 sekund. - Usuń strzykawkę, rozmasuj miejsce wkłucia, uciśnij, jeśli krwawi.
Uwaga! Nawet jeśli od razu po podaniu zastrzyku czujesz się lepiej, a wcześniejsze objawy znikają, wezwij pogotowie! Musisz pamiętać, że:
- Odwrócenie reakcji może być krótkotrwałe i po kilkunastu-kilkudziesięciu minutach mogą wrócić niebezpieczne objawy (Jeśli wybieramy się w miejsca, gdzie pogotowie może nie dojechać w 15-30 minut, a mieliśmy już kiedyś reakcję anafilaktyczną, warto mieć 2 strzykawki).
- Czasami po wstrzyknięciu leku pojawiają się tak zwane objawy niepożądane (palpitacje serca, drżenia) i budzić mogą u pacjenta niepokój. Stąd obserwacja pod okiem lekarza ułatwia decyzję co do dalszego postępowania. Tym bardziej, że dawka w automatycznej strzykawce jest dawką uśrednioną. Strzykawki z adrenaliną 300 mikrogramów są dla dorosłych i dzieci powyżej 30 kilogramów. Dla dzieci poniżej 30 kg są automatyczne strzykawki z dawką 150 mikrogramów.
- W anafilaksji adrenalinę podaje się domięśniowo 100 mikrogramów na każde 10 kg nie przekraczając 500 mikrogramów. Więc dla mężczyzny 70 kg dawka 300 mcg może być za mała, a dla dziecka 12 kilogramowego 150 mikrogramów – za duża. Dlatego o zakończeniu obserwacji po podaniu adrenaliny powinien zadecydować lekarz.